آرتروز یا استئوآرتریت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی در دنیا است که میلیون‌ها نفر را درگیر می‌کند. این بیماری معمولاً با درد، خشکی، التهاب و محدودیت حرکت همراه است و کیفیت زندگی بیماران را به شدت کاهش می‌دهد. با افزایش سن، اضافه‌وزن، سبک زندگی کم‌تحرک و فعالیت‌های بدنی سنگین، آرتروز در سال‌های اخیر بیشتر شده است. بحث سلول های بنیادی در درمان آرتروز مفاصل یکی از موضوعاتی است که امروزه بسیار مورد توجه قرار دارد.
آیا سلولهای بنیادی می‌توانند روند فرسایش مفاصل را معکوس کنند؟ آیا این روش یک درمان معجزه‌آسا است یا صرفاً یک تکنیک نوین علمی در حال پیشرفت؟ در این مقاله قصد داریم با نقش سلول های بنیادی در درمان آرتروز مفاصل آشنا شده و مزایا، معایب و محدودیت‌های آن را مورد بررسی قرار دهیم.
سلولهای بنیادی چیست و چرا در درمان آرتروز مهم است؟
سلولهای بنیادی (Stem Cells) به سلول‌هایی گفته می‌شود که توانایی تبدیل شدن به انواع مختلف سلولهای بدن را دارند. این سلول‌ها مثل مواد اولیه بدن هستند؛ یعنی می‌توانند به استخوان، غضروف، عضله یا حتی سلول عصبی تبدیل شوند.
در بیماری آرتروز، مشکل اصلی تخریب و نازک شدن غضروف است. غضروف مثل یک بالشتک نرم بین استخوان‌ها قرار دارد و باعث حرکت روان مفاصل می‌شود. اما وقتی این غضروف آسیب ببیند استخوان‌ها به هم ساییده می‌شوند، التهاب و درد شدید ایجاد می‌شود، دامنه حرکت محدود می‌شود و با گذشت زمان، عملکرد مفصل کاهش می‌یابد.
هدف از سلول های بنیادی در درمان آرتروز مفاصل بازسازی بافت غضروف، کاهش التهاب و تحریک بدن برای تولید سلولهای جوان و سالم است.
آیا سلولهای بنیادی واقعاً غضروف را بازسازی می‌کنند؟
برای درک بهتر نقش سلول های بنیادی در درمان آرتروز باید گفت که جواب این سوال هم می‌تواند مثبت و هم می‌تواند منفی باشد. تحقیقات علمی نشان می‌دهد که سلولهای بنیادی می‌توانند اتفاقات زیر را در بدن رقم بزنند:
- التهاب مفصل را کم کنند
- روند تخریب غضروف را کند کنند
- به ترمیم غضروف کمک کنند
- درد و خشکی را کاهش دهند
- عملکرد حرکتی را بهبود دهند
اما نکته مهم این است که سلولهای بنیادی غضروف را 100 درصد بازسازی نمی‌کنند؛ این روش هنوز به اندازه‌ای پیشرفته نشده که مفصل کاملاً تخریب‌شده را به حالت اولیه برگرداند. اما در بسیاری از بیماران استفاده از سلول های بنیادی در درمان آرتروز مفاصل شدت درد را به میزان قابل توجهی کاهش داده، نیاز به جراحی را به تعویق انداخته و حتی در برخی از بیماران نیاز به جراحی را از بین می‌برد.
انواع سلولهای بنیادی مورد استفاده در درمان آرتروز
سلول های بنیادی در درمان آرتروز دو نوع هستند که امروزه برای درمان بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر کدام از این سلول‌ها ویژگی‌های خاص خود را داشته و در نتیجه کاربرد متفاوتی دارند.
سلولهای بنیادی مشتق از مغز استخوان (BMAC)
این روش یکی از پرکاربردترین تکنیک‌های پزشکی محسوب می‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع سلول بنیادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حاوی سلولهای بنیادی مزانشیمی (MSC)
- توانایی بالا در بازسازی غضروف
- مناسب مفاصل زانو، لگن و شانه
سلولهای بنیادی مشتق از بافت چربی (ADSC)
این نوع سلول های بنیادی در درمان آرتروز به دلیل راحتی استخراج و تعداد زیاد سلول‌ها، محبوب شده است: از مزایای این نوع سلول بنیادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجام بدون درد
- تعداد زیاد سلولهای بنیادی
- دوره نقاهت کوتاه
فرایند تزریق سلولهای بنیادی چگونه انجام می‌شود؟
این درمان معمولاً در یک جلسه و بدون نیاز به بستری انجام می‌شود. مراحل تزریق سلول های بنیادی در درمان آرتروز به شرح زیر است:
- استخراج سلول‌ها: از مغز استخوان یا چربی شکم نمونه گرفته می‌شود.
- جداسازی سلولهای بنیادی: با تکنیک‌های آزمایشگاهی، سلولهای بنیادی از نمونه جدا می‌شوند.
- تزریق به مفصل: سلولهای آماده شده با سوزن بسیار ظریف و تحت هدایت سونوگرافی به مفصل تزریق می‌شوند.
مزایا و معایب درمان آرتروز با سلولهای بنیادی
تزریق سلول های بنیادی در درمان آرتروز مانند کلیه روش‌های پزشکی در درمان بیماری‌های مختلف، دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که در زمان انتخاب این روش برای درمان باید مورد توجه قرار بگیرند:
| مزایا | معایب |
| بدون جراحی و بدون بیهوشی
دوره نقاهت کوتاه کاهش التهاب و درد به صورت طبیعی تحریک بازسازی غضروف کاهش نیاز به داروهای مسکن مناسب برای افرادی که کاندید جراحی نیستند |
مناسب مراحل خفیف تا متوسط آرتروز
هزینه بالا نتیجه‌گیری تدریجی نیاز به اجرا توسط پزشک فوق تخصص درد |
چه کسانی بهترین کاندید برای درمان با سلولهای بنیادی هستند؟
افرادی که دارای شرایط زیر هستند می‌توانند کاندید مناسبی برای تزریق سلول های بنیادی در درمان آرتروز باشند:
- افراد 30 تا 75 سال
- آرتروز مرحله 1 تا 3
- مبتلایان به آسیب‌های غضروفی
- ورزشکاران
- افرادی که نمی‌توانند جراحی کنند
- افرادی که به‌دنبال درمان درد مفاصل بدون جراحی تهران هستند
تفاوت تزریق ژل، پی‌آر‌پی و سلولهای بنیادی
تزریق ژل و PRP دو روش رایج در درمان آرتروز مفاصل هستند. در جدول زیر این دو روش با روش تزریق سلول های بنیادی در درمان آرتروز مقایسه شده‌اند:
| روش | سرعت اثر | ماندگاری | قدرت ترمیم |
| ژل مفصلی | سریع | کم | ندارد |
| PRP | متوسط | متوسط | کم |
| سلولهای بنیادی | تدریجی | زیاد | بالا |
سلول های بنیادی در درمان آرتروز یک معجزه ساختگی نیستند، اما یک پیشرفت بزرگ علمی در درمان آرتروز محسوب می‌شوند. برای افرادی که به دنبال درمان درد مفاصل بدون جراحی تهران یا تزریق سلولهای بنیادی زانو تهران هستند، این روش می‌تواند یک انتخاب ارزشمند و علمی باشد؛ البته تنها در صورتی که زیر نظر پزشک فوق تخصص درد مانند دکتر فولادی انجام شود.
دکتر فؤاد فولادی فلوشیپ فوق‌تخصصی کنترل و درمان درد از دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان یکی از بهترین متخصصان جهت انجام روش‌های مداخله‌ای درد شناخته می‌شود. دکتر فولادی با تخصص و تجربه بالای خود در اجرای روش‌های نوین درمان آرتروز مفاصل می‌تواند از این روش‌ها برای درمان، کنترل و مدیریت درد در افراد مختلف استفاده کنند تا آن‌ها بتوانند به راحتی، بدون محدودیت و نگرانی به زندگی و انجام کارهای روزمره خود بپردازند.
راه‌های ارتباط با دکتر فؤاد فولادی
- شماره تماس:
- آدرس مطب:
- اینستاگرام
