دیسک کمر یکی از شایع‌ترین علل کمردرد در میان بزرگسالان محسوب می‌شود و بسیاری از افراد در طول زندگی حداقل یک‌بار علائم دیسک کمر را تجربه می‌کنند. روش‌های درمانی این عارضه بسیار متنوع بوده و از روش‌هایی مانند دارودرمانی و فیزیوتراپی تا جراحی برای درمان این مشکل استفاده می‌شود. دیسکوژل یکی از روش‌هایی است که در سال‌های اخیر به دلیل کم تهاجمی و ایمن بودن مورد توجه قرار گرفته است. اما دیسکوژل چیست و چگونه می‌تواند دیسک کمر را درمان کند. در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ داده و با ویژگی‌ها، نحوه انجام و مزایا و معایب این روش برای درمان دیسک کمر آشنا شویم.
دیسکوژل چیست؟
در پاسخ به این سوال که دیسکوژل چیست باید گفت که Discogel یک ماده ژل‌مانند و نسل جدیدتر PRT است که برای درمان غیرجراحی فتق خفیف تا متوسط دیسک کمر و گردن استفاده می‌شود. ترکیب ماده مورد استفاده در دیسکوژل به شرح زیر است:
- اتانول (الکل پزشکی)
- ماده تنگستن (برای دیده شدن در تصویربرداری)
- یک ماده ژلی جهت سفت شدن
تزریق دیسکوژل به صورت مستقیم با سوزن مخصوص به داخل دیسک انجام می‌شود. این ماده پس از ورود به ناحیه مرکزی دیسک (نوکلئوس پولپوزوس)، حجم دیسک را کاهش داده، فشار روی عصب را کم کرده و در نتیجه باعث بهبود درد و علائم می‌شود. این روش با عنوان نوکلئوپلاستی با دیسکوژل نیز شناخته می‌شود.
چرا دیسک کمر آسیب می‌بیند و درد ایجاد می‌کند؟
پیش از پاسخ به این سوال که دیسکوژل چیست و چه ویژگی‌های دارد باید با دیسک کمر و نحوه آسیب دیدن آن آشنا شویم. دیسک‌ها مانند بالشتک‌هایی بین مهره‌های ستون فقرات قرار گرفته‌اند که فشارهای وارده به مهره‌ها را جذب می‌کنند. هر دیسک از دو قسمت زیر تشکیل شده است:
- هسته ژلاتینی مرکزی (نوکلئوس)
- حلقه فیبری اطراف (آنولوس)
یکی از آسیب‌های رایج دیسک، فتق یا بیرون‌زدگی آن است که به دلایل زیر ممکن است در افراد مختلف بروز پیدا کند:
- افزایش سن
- نشستن طولانی
- بلند کردن اجسام سنگین
- ضربه ناگهانی
- چاقی
این عوامل باعث وارد شدن آسیب به ساختار دیسک می‌شوند که در نتیجه هسته ژل مانند درون دیسک به سمت بیرون حرکت کرده و به ریشه عصب فشار می‌آورد. این فشار می‌تواند عوارضی مانند درد کمر، انتشار درد به پا، بی‌حسی، گزگز و ضعف عضلانی به همراه داشته باشد.
دیسکوژل چگونه باعث بهبود دیسک کمر می‌شود؟
در پاسخ به این سوال که دیسکوژل چیست و چگونه به بهبود دیسک کمر کمک می‌کند باید گفت که عملکرد آن ترکیبی از سه اثر مهم زیر است.
- کاهش حجم داخلی دیسک: دیسکوژل پس از تزریق، بافت داخلی دیسک را خشک و سفت می‌کند.
این کار باعث کاهش حجم هسته، کم شدن فشار داخل دیسک و کاهش فشار روی ریشه عصب می‌شود. - پر کردن ترک‌ها و شکاف‌های دیسک: زمانی که دیسک آسیب می‌بیند، در حلقه فیبری اطراف ترک‌هایی ایجاد می‌شود. دیسکوژل این ترک‌ها را پر کرده و از پیشرفت آسیب جلوگیری می‌کند
- اثر ضدالتهاب و تسکین درد: ترکیبات موجود در دیسکوژل التهاب بافت‌ها را کاهش می‌دهند؛ بنابراین درد بیمار در مدت کوتاهی کم می‌شود.
مراحل انجام تزریق دیسکوژل چگونه است؟
در خصوص این سوال که دیسکوژل چیست باید گفت که تزریق آن به صورت سرپایی و بدون نیاز به بیهوشی انجام می‌شود. مراحل تزریق دیسکوژل به منظور درمان دیسک کمر به شرح زیر است:
- بررسی دقیق وضعیت بیمار با MRI: پزشک فوق تخصص درد ابتدا MRI بیمار را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که دیسک پارگی شدید ندارد، فشار بیش از حد روی نخاع نیست و اندازه فتق برای تزریق مناسب است.
- بی‌حسی موضعی: در این مرحله بیمار روی تخت قرار می‌گیرد و منطقه کمر با مواد استریل آماده می‌شود. در این روش فقط از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود و بیمار هوشیار است.
- ورود سوزن مخصوص به داخل دیسک: پزشک با کمک دستگاه فلوروسکوپی یا C-arm، سوزن را به صورت دقیق به داخل دیسک هدایت می‌کند.
- تزریق آرام دیسکوژل: در این مرحله به آرامی مقدار مشخصی از ژل تزریق می‌شود. ژل داخل دیسک پخش شده و شروع به سفت شدن می‌کند
پس از این مرحله تزریق دیسکوژل بدون نیاز به بیهوشی و بخیه پایان می‌یابد. مدت زمان این عمل بین 15 تا 30 دقیقه بوده و افراد پس از تزریق طی 24 تا 48 ساعت می‌توانند به زندگی عادی و روزمره خود بازگردند.
چه افرادی کاندید مناسب دیسکوژل هستند؟
همانطور که در پاسخ به سوال دیسکوژل چیست اشاره شد، این روش کم تهاجمی و ایمن است. با این حال این روش نیز مانند سایر روش‌های درمانی ممکن است برای برخی افراد مناسب بوده و برای برخی دیگر نامناسب باشد. در جدول زیر می‌تواند مشاهده کرد که این روش برای چه افرادی مناسب و برای چه افرادی نامناسب است:
| افراد کاندید دیسکوژل | افراد غیرکاندید دیسکوژل |
| درد دیسک کمر دارند
در MRI فتق خفیف تا متوسط دارند به دارو و فیزیوتراپی پاسخ نداده‌اند نمی‌خواهند یا نمی‌توانند جراحی باز انجام دهند علائم شدید عصبی ندارند |
پارگی کامل دیسک
افتادگی شدید دیسک دیسک بسیار خشک و بدون آب تنگی کانال نخاعی شدید عفونت یا بدخیمی |
مزایا و معایب دیسکوژل چیست؟
در پاسخ به این سوال که دیسکوژل چیست باید گفت که این روش درمانی مانند سایر روش‌ها مزایا و معایبی دارد که باید توسط بیمار و پزشک مورد توجه قرار گیرد:
| مزایا | معایب |
| بدون نیاز به بیهوشی
بدون نیاز به بستری بدون نیاز به برش و بخیه بدون خونریزی دوران نقاهت بسیار کوتاه درصد بالای موفقیت کاهش درد در مدت چند روز روش کم تهاجمی و ایمن |
مناسب نبودن برای درمان همه بیماران
احساس درد خفیف به مدت چند روز نیاز به مهارت بالای پزشک هزینه نسبتا زیاد |
در پاسخ به این سوال که دیسکوژل چیست باید گفت که تزریق دیسکوژل روشی نوین، ایمن و غیرجراحی برای درمان دیسک کمر است که بدون بیهوشی، بدون بستری و با حداقل عوارض انجام می‌شود. این روش برای بیمارانی که فتق خفیف تا متوسط دیسک دارند و نمی‌خواهند جراحی باز انجام دهند، یک انتخاب بسیار مناسب است.
دکتر فؤاد فولادی فلوشیپ فوق‌تخصصی کنترل و درمان درد از دانشگاه علوم پزشکی تهران یکی از بهترین متخصصان جهت انجام روش‌های مداخله‌ای درد به حساب می‌آید. دکتر فولادی با تخصص و تجربه بالای خود و با بهره‌گیری از تجهیزات و دستگاه‌های پیشرفته می‌تواند از روش تزریق دیسکوژل به منظور درمان فتق یا بیرون‌زدگی دیسک در ناحیه کمر یا گردن استفاده کند.
راه‌های ارتباط با دکتر فؤاد فولادی
- شماره تماس:
- آدرس مطب:
- اینستاگرام
